“Bobom , buvim” – zamonamiz faxri.
Қариси бор уйнинг париси бор“Bobom, buvim” – zamonamiz faxri.
Re’ja:
I. Kirish.
1. Nuroniylarimiz xonadonlarimiz farishtasi
- Asosiy qism
- Qarilikni donolik bezar,
Yoshlikni – kamtarlik
- Keksalarni e’zolash yili davlar dasturining amalga oshgan va oshirilayotgan maqsad, vazifalari
- Jasorat, burch, matonat
- Xotira muqaddas, qadr abadiy!
- Xulosa.
- Otasi, onasi bor odamlar hech qachon qarimaydi.
Ko’nglim nurga to’lar – sizlar bor uyda,
Olam gulga to’lar – sizlar bor uyda.
Tinch totuvlik kuylanar bugun har kuyda,
Sizning ham hissangiz bor bugungi kunda!
Har bir yangi ishni, to’y-hashamlarni boshlashimizdan avval ota-onalarimiz buvijonlarimizdan, ko’pni ko’rgan keksalardan maslahatlar, ko’mak va fotiha oladilar. Chunki ular qilgan duo amalga oshar ekan. Bir kitobda o’qishimcha yosh bolalar va qariyalar ollohga yaqin turishar ekanlar. Ularning qilgan niyatlari shuning uchun o’z ijobatini topadi. Keksalar uzoq, olis tarixning tirik guvohlari. Ularsiz ko’cha-ko’y, mahalla va uylarimizni tasovvur eta olmaymiz. Ularning har ishda, oilamizda qolaversa qalbimizda o’z o’rnilari bor. Ularning duolari, pand-u nasihatlari, maslahatlari bilan ish ko’ramiz. Zero, dono xalqimiz shunday deydi! “Qari bilganni pari bilmas”.
Nuroniy bobo-buvilarimiz o’zlarining hayot yo’llarida ko’p jumboqlarga, muammolarga duch kelganlar va ularni odilona, oqilona bartaraf etganlar. Shunday keksalarimizni ko’rganimizda ular bilan suhbatlashganimizda ularga havasimiz keladi. Ha qarilikni “donolik” bezar ekan. Bobo va buvilarimizning har so’zidan hikmat, shukronalik, hozirgi dorilamon kunlarning imkoniyatlari seziladi. Ular bizni yaxshilikka, shu yurt uchun, vatan uchun yonib yashashga, shukr qilishga, ezgulikka, hozirda yaratilgan keng ko’lamli imkoniyatlardan oqilona foydalanishga undaydilar. Bobom va buvimning menga ta’kidlaydigan gaplaridan biri shunday: “Qizim doimo kamtar bo’l. Qaysidir yutuqqa erishsang havolanib takabburlik qilma. Insonning muhim fazilatlaridan biri kamtarlikdir. Haqiqatdan ham shunday.
“Kamtarga kamol,
Manmanga zavol.
Buvijonimning aytishlaricha masjidga gerdayib kirgan kishining ibodati ijobat bo’lmas ekan. O’zlari ham bunga qat’iy amal qilgan ekanlar. Muxtasar qilib aytganda “Qarilikni donoolik bezar, Yoshlikni kamtarlik”
O’zbek xalqida azal-azaldan buyon keksalarni asrab avaylash, nasihatlariga quloq tutish odamiylik xususiyatlarimizdan biridir. Shu boisdan prezidentimiz Islom Abdug’aniyevich Karimov 2014-yilning 12-dekabrida “Keksalarni ezozlash yili” davlat dasturini ishlab chiqarishda respublika komissiyasini tashkil qildilar. Bu farmoyishga muvofiq 64 yoshdan 74 yoshgacha bo’lgan aholi keksalar, 75 yoshdan 89 yoshgacha esa qariyalar, 90 yoshdan keyin esa uzoq umr ko’ruvchilar hisoblanadi. Bu dastur samarasi o’laroq yurtimizda keksa avlod vakillariga bir qator afzalliklar yaratildi. Xususan sog’liqlarini tiklash maqsadida bir qator chora tadbirlar amalga oshirildi. Respublika salomatlik poyezdlarida malakali shifokorlar viloyatlarga borib, u yerdagi keksalarning salomatligiga hissalarini qo’shdilar. Shuningdek butun umri, ish faoliyati davomida ko’plab yutuqlarga erishgan keksalargan turli xil sog’lomlashtirish sihatgohlariga, ziyoratgoh joylarga yo’llanmalar berilmoqda. Bu boradagi ishlar hozirgi kunda jadal tus olmoqda. Zero ular bunday sharafga loyiqdirlar.
“9-may Xotira va qadrlash kuni” umumxalq bayrami sifatida nishonlanib kelinayotganiga 15 yildan oshdi. Bu sana mardonavorlik namunasini namoyish etgan yurtdoshlarimiz xotirasiga ko’rsatilayotgan ehtirom, tinch va osuda kunlarimizga shukronalik ramziga aylanib bormoqda. Bu kunga bag’ishlangan tadbirlar “Jasorat, burch, matonat” bu so’zlar zamirida hayot haqiqati mavjud. Bobolarimiz, buvilarimiz qalblarida jasorat bilan, bukilmas iroda, matonat tufayli o’z burchlarini amalga oshirganlar. Hayotning eng og’ir damlarini ham sabr-bardosh bilan yengib o’tgan, vatan ravnaqi yo’lida fidoiy bo’lganlar. Bu haqiqiy matonatning sarchashmasidir. Xotira va qadrlash kunida bu dunyodan o’tganlarni esga olamiz va tiriklarni qadrlaymiz, asrab avaylaymiz. Bizning qishlog’imizda ham urushning og’ir davrlarini ko’rgan va unda ishtirok etgan bobolarimiz bor. Ulardan biri Sharof Jabborov. Bayram munosabati bilan u kishining uylarida suhbatlar uyushtirildi. Bugungi kunda haqiqiy zamonamiz faxri bo’lgan bobomiz shunda deydilar: “O’sha yillarni eslasam, etim junjikib ketadi. Turmush sharoiti og’ir hayot kechirish nihoyatda qiyin edi. Bugun esa yurtimiz tinch-osuda hayotimiz, osoyishtaligimiz bardavom bo’lasin. U kishiga bayram munosabati bilan prezident sovg’alari topshirildi. Keksa-yu yosh barchamiz birdek bobomizga havas qilamiz. Xotira muqaddas – qadr abadiydir. Shu boisdan respublika “Nuroniy” jamg’armasi homiyligida 34 jilddan iborat “Xotira kitobi” nashr etildi. Unda 430 mingdan ortiq vatandoshlarimiz haqida ma’lumotlar bor.
Mahallamizda bir qator nabiralar, chevaralar, evaralar ko’rgan otaxon-u onaxonlarimiz bor. Ular umrining shu chog’igacha hayot sinovlaridan o’tib yetib kelishgan. Ulardan shu yoshgacha qanday kelganliklarini so’raganimda buning sababini ular halol mehnat, sabr-toqat, ishonch deb javob berdilar.
Men bir gazetadan o’qigan edim “Otasi-onasi bor insonlar hech qachon qarimas ekan”. Haqiqatdan ham nabiralari bo’lsa ham keksa bo’lsa o’z onasi uchun bola bo’lib qolaveradi. Nuroniylar bizning faxrimiz, uyimizning fayzi, quvonchi, xonadonlarimiz obodligidir. Ularni hamisha e’zozlash, qadrlash farzandlik burchimizdir. Hamisha bu dunyoda vafot etganlarni xotirlab, keksalarni qadrlabyashaylik.Zero:
“Inson aziz
Xotira – muqaddas
O’tmish xotiralar borar olislab,
Tinchlik qo’shiqlar bezar olamni.
Koson tuman 15-umumiy o’rta ta’limj maktabning
IX B sinf o’quvchisi Jamilova Gulchehra
“Bobom – buvim zamonamiz faxri”
Reja:
I. Kirish:
1. Keksalarni e’zozlash har birimizning burchimiz
II.Asosiy qism:
1. Qari bilganni pari bilmaydi
2. Jasorat, burch, matonat
3. Qutlug’ xonadonning fayzli nuroniylari
III. Xulosa:
1. Inson xotirasi – boqiy, qadr-qimmati – ulug’
O’zbek xalqida azal-azaldan keksalarga hurmat-e’tiborda bo’lish, ularni asrab-avaylash, maslahatlariga, nasihatlariga quloq tutish, ularni e’zozlash urfu-odat hamda insoniylik xususiyatlaridan biridir. Zero, davlatimiz rahbari ta’kidlaganidek, har qanday jamiyatning yoshi ulug’ odamlarga bo’lgan e’tibori va g’amxo’rligi uning madaniy darajasini belgilaydi. Barchamizga ma’lumki, mustaqilligimizning ilk yillaridan boshlab mamlakatimizda har yilga nom berish an’ana bo’lib qolgan, 2015-yil esa yurtboshimiz tomonidan mamlakatimizda “Keksalarni e’zozlash yili” deb e’lon qilindi. Bu dasturni e’lon qilishdan maqsad yoshga oid kasalliklar, jumladan ko’rish va eshitishning zaiflashuvi kabi kasalliklar profilaktikasi hamda keksa avlod vakillarini har biri yosh toifasining alohida ehtiyojlariga e’tibor qaratishdir. Jahon sog’liqni saqlash tashkilotining fikriga ko’ra, 60-yoshdan 74 yoshgacha bo’lgan aholi - keksalar, 75 yoshdan 89 yoshdagilar esa – qariyalar, 90 va undan ortiq yoshdagilar uzoq umr ko’ruvchilar hisoblanadi.
Bizlar qayerda bo’lmaylik, kim bo’lmasin qariyalarni qadrlash qon-qonimizga singib ketgan. Xalqimizda “Qarisi bor uyning parisi bor”, “Qari bilganni pari bilmaydi”, “Qari kelsa – oshga, yoshi kelar – ishga” degan tub ma’noli maqollarimiz borligi bejiz emas. Negaki, o’zbek xalqiga xos va mos urf odati va turmush tarzi shu kabi xalq og’zaki ijodida o’z aksini topadi. Ayniqsa, men bobomning aqli-farosatlariga tan berganman. Ular juda ko’p ertak, afsona, rivoyat va hadislarni biladilar. Bobom menga har doim “Ona qizim vaqtning qadriga yetinglar” – deb nasihat beradilar. Men bobom bilan buvimning hayot mazmunini o’zida jamlagan beg’ubor va samimiy so’zlarini eshitib, o’yga tolaman. Chunki, ular hayotda bo’lgan voqealarni so’zlab beradilar. Bobom, buvim kabi nuroniylar har bir xonadonimizning parisi hisoblanadi. Ular bu xonadonning ting, osoyishta, fayzli va nurli bo’lishi uchun o’z jonini berishga ham tayyordirlar. Zero, keksalarimiz uyimiz tinchligimizning qo’rg’onlaridir!
Mamlakatimizda har yili 9-mayda nishonlaydigan umumxalq bayrami – Xotira va qadrlash kuni o’z hayotini Vatan ozodligi uchun qurbon qilgan yurtdoshlarimiz xotirasiga ko’rsatilayotgan ehtirom, bugungi dorilamon kunlar, tinch-osoyishta hayotimiz va xalqimiz farovonligi uchun faxrlanish hamda minnatdorlik ramziga aylandi. Ushbu tadbir “Jasorat, burch, matonat” shiori ostida o’tkazildi. Bunday nomga ega bo’lgan tadbir shiorimiz o’zi ulkan va chuqur ma’noga ega. Muxtasar aytganimda, jang maydonlarida jon bergan, urushdan qaytmaganlarni eslash, bugun oramizda sog’-salomat hayot kechirayotgan nuroniylarimizga g’amxo’rlik ko’rsatish bizning muqaddas burchimizdir. Buning isboti qishlog’imizning eng keksa urush fidoiysi Jo’ra bobo Sattorovdir. Dunyoda buvisi-yu bobosini yaxshi ko’rmaydigan bola topilmasa kerak. Men ham bobom va buvimni juda ham yaxshi ko’raman. Ular hayotning eng qiyin damlarini ham sabr-bardosh bilan yengib o’tgan, Vatan ravnaqi yo’lida ko’plab insonlar fidoiyligining guvohi bo’lishgan. Urushda qatnashgan bobolarimizning mardlik va jasoratlari xalqimiz xotirasidan hech qachon o’chmaydi. Men bobom, buvimning har bir so’zidan doimo o’zgacha shijoat, kuch olaman. Biz yoshlar keksalar holidan xabar olib, ularning og’irini yengil qilishimiz, pand-nasihatlarini qalbimizga muhrlab olishimiz lozim. Zero, ular bizning doim ardog’imizda va e’zozimizdadir.
O’tmish xotiralar borar olislab,
Tinchlik qo’shiqlari bezar olamni.
Inson xotirasi, aql-zakovati bilan tirik va baxtiyordir. Zero, xotirasidan ayrilgan, tarixini unutgan, o’z ajdodlari, vatandoshlarimiz qadriga yetmaydigan millatning istiqboli yo’q. Prezidentimiz tomonidan istiqlolning ilk yillaridan el yurtimiz taqdiriga daxldor tarixiy adolatni tiklash, ajdodlarimizning ezgu ishlari, jasoratini ulug’lash va abadiylashtirish, mamlakatimizda inson manfaatlarini ta’minlashga qaratilgan e’tibor xalqimizning ana shunday o’lmas qadriyatlarini, bebaho ma’naviy fazilatlarini namoyon etib kelmoqda. Ikkinchi jahon urushida jasorat ko’rsatgan, olovli maydonlarda o’z yurtining tinchligi va ozodligi, oilasi, farzandlarining xotirjamligi uchun kurashgan insonlar mudom xalqimiz ardog’ida!
Beayov janglarda jon fido qilgan bobolarimiz xotirasi qalblarimizda abadiy yashaydi. Bugun oramizda yashayotgan minglab, Ikkinchi jahon urushi qatnashchilariga davlatimiz tomonidan har tomonlama e’tibor va g’amxo’rlik ko’rsatilmoqda. O’tganlarning xotirasini yodida saqlab, e’zozlab yashash xalqimiz uchun eng muqaddas fazilat bo’lib kelgan.
— Toqqa chiqsang toyrilma,
Qanot bo’lsang qayrilma.
Vatan deya yashagin,
Aslo undan ayrilma.
Gar niyat pok dillarda,
Gullar ungay yo’llarda.
Niyati buzuqlar-chi,
Sarson o’zga ellarda!
“Inson – aziz
Xotira muqaddas!”
Koson tuman 15-umumiy o’rta ta’limj maktabning
IX A sinf o’quvchisi Murodullayeva Roziya
